Πού βρίσκεται ο Πραστός;

Ο Πραστός είναι ένα ιστορικό, ορεινό χωριό της Αρκαδίας. Απέχει περίπου 30 χιλιόμετρα από το Παράλιο Άστρος και περίπου 20 χιλιόμετρα από τον Άγιο Ανδρέα. Είναι χτισμένο στις πλαγιές του Πάρνωνα και σε υψόμετρο 649 μέτρων. Πρόκειται για ένα χωριό με σημαντική ιστορία. Κατά τη διάρκεια των μεσαιωνικών και των νεότερων χρόνων ήταν η ιστορική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς.

Ιστορική αναδρομή…

Η πρώτη αναφορά για το Πραστό γίνεται σε χρυσόβουλλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου ΄Β Παλαιολόγου το 1293/1314. Στο χρυσόβουλλο αναφέρεται με το όνομα Προάστειον. Στα χρόνια της ΄Β Τουρκοκρατίας (18οσ και αρχές 19ου αιώνα) ο Πραστός συγκέντρωσε μεγάλη δύναμη αλλά και πλούτο. Εκείνη την εποχή ο Πραστός είχε 6.000 κατοίκους. Στο χωριό υπήρχαν 30 εκκλησίες, 9 ενορίες, 3 μονές, 2 κάστρα και πολλά αρχοντικά-πυργόσπιτα. Οι κάτοικοι του Πραστού ήταν έμποροι και ταξίδευαν κυρίως στην Κωνσταντινούπολη αλλά και σε πολλά άλλα μέρη. Έτσι, κατάφεραν να αποκτήσουν μεγάλη περιουσία. Επίσης, οι Καστανιτσιώτες έδιναν αρκετά χρήματα για να επενδύσουν με τη μορφή “σερμαγιάς” σε πλοία των Σπετσών και της Ύδρας.

Ο Πραστός αλλά και ολόκληρη η Τσακωνιά έπαιξαν σημαντικό ρόλο και στα Ορλωφικά, το 1770. Συγκεκριμένα, είχαν ενργό συμμετοχή στα Ορλωφικά με αρχηγό τους το Μητροπολίτη Ρέοντος-Πραστού, Νεκτάριο. Στα Ορλωφικά συμμετείχαν ακόμα ο προεστός Γιαννάκης Γούλενος και ο δάσκαλος Εμμανουήλ Τροχάνης. Ενεργό συμμετοχή παρουσίασαν οι Πραστιώτες και στη Φιλική Εταιρεία, το 1814. Πολλοί έμποροι από την Τσακωνιά έγιναν μέλη της Φιλικής Εταιρείας. έτσι, 10 μέλη της Φιλικής Εταιρείας έφτασαν να είναι από τον Πραστό. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε τον πραστιώτη πρόκριτο Γιαννούλη Καρμάνο, τον καστανιτσιώτη προεστό Νικόλαο Παλλαδά και τον Γιάννη Καψαμπέλη. Το 1819 έρχεται άλλη μία διάκριση για τον Πραστό. Ο Πραστός φεύγει από το Βιλαέτι Αγίου Πέτρου, στο οποίο άνηκε ως τότε. Έτσι, γίνεται πρωτεύουσα του Βιλαετίου Πραστού. Στο συγκεκριμένο Βιλαέτι δεν περιλαμβάνονταν η Καστάνιτσα και η Σίταινα. Περιλαμβάνονταν μόνο τα σημερινά χωριά Άγιος Ανδρέας και Κορακοβούνι καθώς και τα χωριά Τυρός, Μέλανα, Λεωνίδιο.

Ο Πραστός στην Επανάσταση…

Σημαντική ήταν η προσφορά του Πραστού και κατά την Επανάσταση του 1821. Συγκεκριμένα, στις 16 Μαρτίου οι Πραστιώτες – Τσάκωνες κήρυξαν την Επανάσταση στο Λεωνίδιο. Μερικές μέρες αργότερα οι Πραστιώτες με αρχηγό τον Γεωργάκη Μαωλάκη και τον Γούλενο, κατευθύνθηκαν με 250 άνδρες προς το κάστο της Μονεμβάσιας και το κατέλαβαν στις 23 Ιουλίου. Επίσης, 250 άνδρες κατευθύνθηκαν προς την Τριπολιτσά και συμμετείχαν τόσο στην πολιορκία όσο και στις μάχες που προηγήθηκαν. Επίσης, οι Πραστιώτες συνέβαλαν σημαντικά και στην Άλωση της Τριπολιτσάς. Εκεί συμμετείχαν μαζί και τα δύο σώματα, περίπου 600 άνδρες, οι οποίοι ενώθηκαν με τα σώματα άλλων χωριών. Ακόμα, ο Πραστιώτης Μανώλης Δούνιας είναι ο πρώτος που μπήκε στην Τριπολιτσά στις 23 Σεπτεμβρίου 1821. Η Τριπολιτσά τότε πολιορκούταν για πολύ καιρό.

Οι Πραστιώτες πήραν μέρος και σε πολλές άλλες μάχες όπως η Μάχη των Βερβένων, η Μάχη των Δολιανών, η πολιορκία του Ναυπλίου, η μάχη των Δερβενακίων και η μάχη στην Κλένια. Ο Πραστός καταστράφηκε εντελώς το 1826 από τον Ιμπραήμ Πασά. Μετά την καταστροφή του Πραστού οι κάτοικοί του εγκατάσταθηκαν στον Άγιο Ανδρέα, στον Τυρό, στο Λεωνίδιο και σε αρκετές άλλες περιοχές. Τα επόμενα χρόνια ο Πραστός ήταν πρωτεύουσα της Επαρχίας Κυνουρίας και έδρα του δήμου Βρασιών.

Μία μικρή περιγραφή…

Ο Πραστός φημίζεται για την αρχιτεκτονική του. Τα σπίτια στον Πραστό είναι αρχοντικά και πυργόσπιτα. Επίσης, υπάρχουν αρκετές εκκλησίες με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική. Όλα αυτά είναι δείγμα της τσακώνικης αρχιτεκτονικής. Συγκεκριμένα, αρκετοί έμποροι, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα κέρδιζαν αρκετά χρήματα στην Κωνσταντινούπολη, έχτιζαν αρχοντικά-πυργόσπιτα στον Πραστό. Πολλά από αυτά υπάρχουν ακόμα και σήμερα. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε το αρχοντικό του Σαραντάρη που χρονολογείται στο 1722 και του Καραμάνου που χρονολογείται στο 1788. Επίσης, αξίζει να αναφερθούμε στο αρχοντικό του Καλημέρη, του Μερίκα, του Γούλενου, του Χατζηπαναγιώτη αλλά και του γερμανού Δέφφνερ. Ο Πραστός έχει και αρκετές σημαντικές εκκλησίες, όπως η Παναγία που ήταν Μητρόπολη και καταστράφηκε το 1762. Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε τον Άγιο Δημήτριο, τους Ταξιάρχες, τον Άγιο Νικόλαο, τον προφήτη Ηλία, τον Άγιο Αθανάσιο. Υπήρχαν και αρκετές άλλες εκκλησίες, οι οποίες σήμερα δεν σώζονται.

Ο Πραστός έχει και παλιές, σημαντικές εκκλησίες, όπως η κατεστραμένη Παναγία (1762), όπου αποτελούσε την Μητρόπολη, ο Άγιος Δημήτριος (17ος αι.), οι Ταξιάρχες (17ος αι.), ο Άγιος Νικόλαος (17ος αι.), ο Προφήτης Ηλίας, ο Άγιος Αθανάσιος (16ος αι.) και άλλες. Παλαιότερα υπήρχαν περισσότερες εκκλησίες, που δεν σώζονται σήμερα, όπως η Παναγία η Στολιώτισσα, η Αγία Παρασκευή, του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Ιωάννη.

Κοντινοί προορισμοί…

Υπάρχουν αρκετοί προορισμοί που μπορεί να επισκεφτεί κάποιος αν βρίσκεται στην Καστάνιτσα. Αρχικά, μπορεί να επισκεπτεί τον Πλάτανο και να δροσιστεί στα τρεχούμενα νερά του καταρράκτη που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού. Επίσης, μπορεί να επισκεφτεί τη Σίταινα, το Χάραδρο και τον Άγιο Ιωάννη Κυνουρίας.