Πού βρίσκεται η Ιερά Μονή Λουκούς;

Η Ιερά Μονή Λουκούς ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας. Bρίσκεται στο δρόμο Άστρους-Τρίπολης και απέχει 41 χιλιόμετρα από την Τρίπολη. Απέχει 4 χιλιόμετρα από το Άστρος και 6 περίπου χιλιόμετρα από το Παράλιο Άστρος.

Πρόκειται για ένα από τα πιο όμορφα μοναστήρια της Αρκαδίας. Είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Ιησού Χριστού και γιορτάζει στις 6 Αυγούστου. Μετόχια της Μονής αποτελούν η Αγία Ανάληψη στο Άστρος, ο Άγιος Δημήτριος στα Χαντάκια, η Αγία Σωτήρα στη Ζάβιτσα και ο Άγιος Νικόλαος Καρυάς.

Από που πήρε το όνομά της η Ιερά Μονή Λουκούς…

Η ονομασία «Λουκού» προέρχεται ίσως από τη λατινική λέξη «Lukus» που σημαίνει «ιερό δάσος». Χρονολογείται στην εποχή της Φραγκοκρατίας όταν μόνασαν εκεί καπουτσίνοι. Η πληροφορία αυτή σχετικά με την ονομασία της Μονής είναι γραμμένη από τον ηγούμενο Ιωσήφ Κοράλλη σ’ έναν κώδικα. Η Ιερά Μονή Λουκούς αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινοϊστορικά μνημεία της περιοχής μας και όχι μόνο. Σημαντικά ευρήματα που έχουν έρθει στο φως από ανασκαφές, βρίσκονται στο μουσείο του Άστρους.

Η Ιερά Μονή Λουκούς μέσα στο χρόνο…

Αναφορικά με τη χριστιανική ζωή του μοναστηριού γνωρίζουμε ότι αρχίζει τον 5ο αιώνα μ.Χ., μιας και τότε χτίστηκε ο πρώτος χριστιανικός ναός. Στα ερείπια αυτού του ναού κτίστηκε το 1117 ο δεύτερος ναός, ο οποίος είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Η Μονή ήταν ανδρική από το 1837 μέχρι το 1946, χρονιά κατά την οποία μετατράπηκε σε γυναικεία.

 Η Μονή γνώρισε μέρες μεγάλης ακμής. Επίσης, οι μοναχοί της προσέφεραν σημαντικό έργο. Βέβαια, γνώρισε και μέρες καταστροφής και απόλυτης παρακμής ιδιαίτερα όταν την κατέλαβαν οι Τούρκοι. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής της κατάκτησης πολλοί μοναχοί της Μονής δοκίμασαν τη σφαγή. Επίσης, πολλά κειμήλιά της όπως η κτητορική της πλάκα εκλάπησαν.

Με την εισβολή, λοιπόν, των Τούρκων στην Πελοπόννησο η Μονή ερημώθηκε. Έπειτα, κάποιοι έμποροι συνέβαλαν στην επαναλειτουργία της και με σιγίλιο του Πατριάρχη Διονυσίου ΄Β (1546-1555) ξαναπήρε τη Σταυροπηγιακή της αξία. Στα μέσα του 17ου αιώνα η Μονή πυρπολήθηκε από τους Τούρκους. Έπειτα, το 1730 φτάνει στην Πελοπόννησο ο Γάλλος αβάς Φουρμόν, γνωστός καταστροφέας κλασσικών αρχαιοτήτων. Αφού ισοπέδωσε τα πάντα σε Μυστρά, Σπάρτη και Αμύκλες περνάει από τη Μονή όπου πρώτα αντιγράφει επιγραφές και μετά καταστρέφει επιγραφές, μάρμαρα, πλάκες και αγάλματα.

Παρόλα αυτά η Μονή καταφέρνει να επιβιώσει και από αυτό το χτύπημα και συμβάλει σημαντικά στον αγώνα για την απελευθέρωση. Έτσι, λοιπόν, η προσφορά της Μονής στην επανάσταση του 1821 είναι πολύ σημαντική. Ο τότε ηγούμενός της, Νεόφυτος, ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Κατά την άλωση της Τρίπολης οι μοναχοί ρισκάροντας τη ζωή τους μετέφεραν είδη πρώτης ανάγκης όπως πολεμοφόδια και τρόφιμα στο στρατόπεδο των Βερβένων. Βέβαια, στις 5 Αυγούστου 1826 ο Ιμπραήμ καταφέρνει να καταστρέψει τη Μονή.

Μία μικρή περιγραφή της μονής…

Η Μονή αποτελεί μνημείο με μεγάλη ιστορική αξία. Ο ρυθμός του ναού είναι βυζαντινός με αρκετά ψηλό οκταγωνικό τρούλο. Ο τρούλος στηρίζεται σε τέσσερις κολώνες και στο δάπεδο και στη στέγη υπάρχει γραμμένος σταυρός. Απόδειξη ότι πρόκειται για Πατριαρχική-Σταυροπηγιακή Μονή αποτελεί ο γλυπτός δικέφαλος αετός στο κέντρο του δαπέδου της. Μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το καθολικό της Μονής . Επίσης, μεγάλη αξία έχουν και οι εικόνες της Μονής, τις οποίες οι μοναχοί κατάφεραν να σώσουν από την πυρκαγιά του Ιμπραήμ. Μπαίνοντας στη Μονή, αριστερά και δεξιά στην είσοδο δεσπόζουν τα εκκλησάκια του Αγίου Χαραλάμπους και του Αγίου Παντελεήμονος αντίστοιχα.

Ακόμα, στον ωραία διαμορφωμένο προαύλιο χώρο της Μονής υπάρχουν γλυπτά. Αυτά προέρχονται από την προκείμενη έπαυλή του Ηρώδη του Αττικού. Επίσης, υπάρχουν γλυπτά με περίτεχνο διάκοσμο που προέρχονται από το αρχαίο ιερό. Με αυτό το ιερό είναι συνδεδεμένος και ο Ηρώδης ο Αττικός, ο οποίος είχε χτίσει δίπλα την έπαυλή του.

Η Μονή διαθέτει σημαντική βιβλιοθήκη, η οποία περιλαμβάνει ιστορικά χειρόγραφα, και κώδικες, Πατριαρχικά σιγίλια, σταυρούς ευλογίας, το Ιερό ευαγγέλιο του 1871 καθώς και αργυρό σταυρό με Τίμιο Ξύλο, το οποίο πολλές φορές μυρίζει. Επίσης, η Μονή διατηρεί εργαστήριο ταπητουργίας στο οποίο φτιάχνονται τσακώνικα κιλίμια με βυζαντινά θέματα καθώς και εργαστήρι αγιογραφίας.

Στο μοναστήρι βρέθηκε ανάγλυφο του 4ου αιώνα π.Χ. που αναπαριστά τον Ασκληπιό και την οικογένειά του. Το ανάγλυφο αποτελεί έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών. Επίσης, βρέθηκε τμήμα ράβδου με ελισσόμενο φίδι από άγαλμα του Ασκληπιού. Τέλος, λίγα μέτρα πίσω από την Μονή σώζεται ρωμαϊκό υδραγωγείο με χαρακτηριστικές καμάρες.